Frá hugmynd til framkvæmdar
Lokaverkefni í Sterkari stjórnsýslu í Háskólanum á Bifröst vorið 2012
Dagbókarform
Eftir hugmyndavinnu á fyrstu vinnuhelgi námsins fengum við í hendur verkefnalýsingu lokaverkefnis. Verkefnið átti að vera hópverkefni og nemendur hvattir til að finna sér vinnufélaga. Eftir helgina fór hver heim til sín og velti fyrir sér hvaða verkefni væri gagnlegast og skemmtilegast að takast á við. Þar sem við fjórar höfðum unnið að öðru verkefni saman ákváðum við að vinna að lokaverkefninu sem hópur. Fyrst hittumst við á Varmalandi 6. mars 2012. Upphaflega var ætlunin að verkefnið snérist um skólanámskrárgerð út frá nýútgefinni aðalnámskrá. Með það í huga settumst við niður í fyrsta sinn. Eftir umræður í hópnum fannst okkur það ekki henta vel vegna þess að við komum frá grunnskóla, leikskóla og tónlistarskóla og erfitt að samræma námskrárgerð undir einn hatt fyrir þessa skóla. Það hafði ekki síður áhrif á breytt val okkar að við vorum fjórir skólastjórnendur sem vissum mismikið um starfsemi í hinum skólunum. Við komumst að því að það væri mikill styrkur fyrir okkur að kynnast betur, draga fram styrkleika skólanna og vinna meira saman.
Umræðan þróaðist í hugmynd að verkefni sem við kusum að kalla „Samvinna um þverfaglegt verkefni milli leik-, grunn-, og tónlistarskóla í Borgarfirði“ og fékk vinnuheitið „Brallað í Borgarfirði“, fór sú hugmynd langt. Verkefnið átti að taka mið af samvinnu skólastiganna, eldri borgara, íþróttafélaganna og fleiri félagasamtaka í Borgarfirði. Markmiðið var að efla samstarf og samvinnu milli stofnanna í sveitarfélaginu, þar sem þekkingu væri miðlað ásamt því að hafa ánægju og gagn af því að finna og leita leiða til að efla þverfaglega vinnu. Ýmsar hugmyndir komu fram sem skráðar voru niður. Okkur fannst mikilvægt að velja verkefni sem myndi styrkja samvinnu í starfi innan sveitarfélagsins. Hugmyndirnar kviknuðu ein af annarri og í umræðunum kom betur og betur í ljós að þörf var á að allar skólastofnanir sveitarfélagsins kynntust starfi hverrar annarrar. Í sveitarfélaginu eru 12 skólastofnanir starfræktar; 5 leikskólar, 2 grunnskólar, tónlistarskóli, menntaskóli, 2 háskólar og dansskóli. Ekki geta öll sveitarfélög státað af jafnmörgum skólastigum, þetta er einn af styrkleikum okkar héraðs sem við viljum halda á lofti og vera stoltar af. Þetta leiddi okkur að þeirri hugmynd að halda menntaþing.
Við byrjuðum á að gera verkefnalýsingu og áætlun sem kynnt var á annarri vinnuhelgi á Bifröst 17. mars. Verkefnið fékk nafnið „Sýn og samvinna – Menntaþing í Borgarbyggð“.
Í verkefnalýsingunni kemur fram að markmið verkefnisins sé að halda menntaþing þar sem hver skóli kynnir sitt starf og stefnu ásamt áhugaverðum verkefnum sem geta nýst skólasamfélaginu okkar. Jafnframt að kynna Borgarbyggð sem sterkt skólasamfélag, bæði innan og utan sveitar, með því að hafa þingið opið fyrir alla sem áhuga hafa.
Grundvallarspurningin var hvernig mætti efla samstarf skólastofnana í sveitarfélaginu þar sem gildin um góð samskipti og virðingu væru höfð að leiðarljósi.
Verkáætlunin innihélt eftirfarandi:
· Kynna menntaþingið fyrir fræðslustjóra, sveitarstjóra og fræðslunefnd
· Hafa samband við skólastofnanir sveitarfélagsins og athuga hvort vilji væri fyrir samstarfi og biðja um hugmyndir
að kynningum
· Athuga með styrki
· Tryggja húsnæði
· Gera drög að dagskrá
· Gera drög að kostnaðaráætlun
· Stofna stýrihóp, einn aðili frá hverri skólastofnun
· Halda menntaþing vorið 2013
· Leita heimilda um svipuð verkefni sem unnin hafa verið í öðrum sveitarfélögum.
Á fræðslunefndarfundi 28. mars 2012 kynntum við verkefnið fyrir sveitarstjóra, fræðslustjóra og fræðslunefnd sem hvatti okkur til þess að halda þingið strax í haust. Sveitarstjóri taldi mikilvægt að við fjórar yrðum í stýrihópnum til að verkefnið fengi framgang, með því nýttist best sá drifkraftur sem að baki hugmyndinni býr.
Í byrjun apríl var hafist handa við undirbúning. Til þess að allar skólastofnanirnar væru virkar í ferlinu töldum við best að stofnaður yrði stýrihópur þar sem hver skóli ætti fulltrúa og hlutverk hópsins væri að annast undirbúning og framkvæmd þingsins. Við ákváðum að byrja á að hafa samband við allar skólastofnanir símleiðis, var vel tekið í hugmyndina. Í kjölfarið var sent formlegt kynningarbréf þar sem óskað var eftir því að hver skóli tilnefndi fulltrúa í stýrihóp og kæmi með hugmynd að kynningu síns skóla (sjá fylgiskjal 1).
Við höfum þegar leitað til þriggja opinberra aðila um styrkveitingar sem hafa tekið jákvætt í erindið. Nánari vinna varðandi styrki verður unnin síðar ásamt því að leita til fleiri aðila.
Dagskrá þingsins og tímasetning var mikið rædd, þá hvort betra væri að halda þingið á virkum degi eða um helgi, hvenær dagsins þingið ætti að vera og hversu langt, vinnuframlag starfsfólks skólanna t.d. yfirvinnugreiðslur og skyldumæting. Niðurstaðan varðandi tímasetninguna var sú að betra væri að halda þingið á laugardegi til þess að sem flestir kæmust. Ákveðið var að byrja þingið kl. 11 og hafa það til kl. 15 til þess að fólk gæti jafnframt nýtt daginn til annarra verka. Starfsfólk skólanna sem hefði beina aðkomu að þinginu myndi fá greitt fyrir sitt framlag, ekki væri skyldumæting en starfsfólk skóla hvatt til að mæta.
Grunnhugmyndin að fyrirkomulagi þingsins var að kynningar og fyrirlestrar yrðu í einu stóru rými. Kom strax upp í hugann að best væri að leigja Mennta- og menningarhúsið Hjálmaklett fyrir þingið, þar sem aðstaða er mjög góð. Hver skóli fengi ákveðið rými/bás þar sem hægt væri að vera með kynningu á völdu efni auk þess að hafa atriði eða fyrirlestur í u.þ.b. 8-12 mínútur. Varðandi dagskrá þingsins fengum við þá hugmynd að fá menntamálaráðherra til að setja þingið og sendum við honum erindi þess efnis (sjá fylgiskjal 2). Síðan myndu leikskólarnir kynna sitt starf, þá grunnskólarnir, menntaskólinn og háskólarnir. Á milli dagskrárliða væru atriði frá tónlistarskólanum og/eða dansskólanum. Fyrst tímasettum við atriðin nákvæmlega, en síðan ákváðum við að hvert skólastig fengi ákveðinn tíma þar sem atriðin gætu verið mislöng frá hverjum og einum.
Við gerðum drög að kostnaðaráætlun sem innihalda: leigu á húsnæði, auglýsingar og kynningar, ljósritun og prentun, kostnað vegna funda, launakostnað, laun gestafyrirlesara, upptökur og vinnsla við hljóð og mynd, veitingar og annan kostnað.
Við leituðum upplýsinga til þriggja sveitarfélaga sem höfðu reynslu af því að halda menntaþing, aðeins bárust svör frá tveimur. Í svörunum kom fram að samskonar þing hefðu tekist vel og skilað miklu til samfélagsins.
Þegar við fórum að velta fyrir okkur hvernig við gætum skilað verkefninu sem afurð voru góð ráð dýr. Í verkefnalýsingunni kemur fram að nemendur geti farið óhefðbundnar leiðir í verkefnaskilum t.d. að búa til heimasíðu. Fannst okkur það eitthvað sem hentaði vel til að halda utan um verkefnið og kynna það út á við. Heimasíðan myndi innihalda hagnýtar upplýsingar um menntaþingið, upplýsingar um skólastofnanirnar á einum stað og dagbókarform frá hugmynd til framkvæmdar. Á þann hátt er heimasíðan ekki lokaafurð verkefnisins heldur lifandi heimild fyrir og eftir þingið. Með þeim hætti væri hægt að setja inn myndir, atriði og fyrirlestra frá þinginu. Það gæti m.a. nýst þeim sem ekki kæmust á þingið og öðrum til frekari upplýsinga. Við höfum hugsað okkur að á heimasíðu Borgarbyggðar verði tengill inn á heimasíðu menntaþingsins.
Á fræðslunefndarfundi 24. apríl upplýstum við nefndina um stöðu mála og framvindu verkefnisins. Nefndarmenn lýstu ánægju sinni með hversu vel hefur gengið með þá vinnu sem þegar hefur verið unnin.
Það er mat okkar að verkefnavinnan hafi í raun leitt okkur að þeim lærdómsviðmiðum sem koma fram í verkefnalýsingunni, það er: þjálfa nemendur í að greina tækifæri til samvinnu í raunhæfum verkefnum, þjálfa nemendur í þverfaglegum vinnubrögðum og tengja ólík sjónarhorn, þjálfa færni í framsetningu, sýna frumkvæði og nota skapandi úrlausnarleiðir og vera vettvangur skoðanaskipta og samvinnu stjórnenda innan sveitarfélaga.
Okkur finnst hafa verið einkar vel tekið í hugmyndina og gaman að sjá hvernig hugmynd getur orðið að veruleika ef áhugi og vilji er fyrir hendi. Við vonum að verkefnið muni nýtast vel og gagnast sveitarfélaginu okkar. Jafnframt að aðrir geti nýtt sér heimasíðu menntaþingsins til góðra verka í framtíðinni.
Á þessum tímapunkti skilum við af okkur verkefninu, mikilvægt er þó að gera sér grein fyrir því að það er ekki lokaafurð í sjálfu sér. Námskeiðinu lýkur en ekki verkefninu okkar. Því fylgjum við frá hugmynd til framkvæmdar.
Borgarnesi 25.apríl 2012
Ingibjörg Inga Guðmundsdóttir
Kristín Gísladóttir
Steinunn Baldursdóttir
Theodóra Þorsteinsdóttir
Dagbókarform
Eftir hugmyndavinnu á fyrstu vinnuhelgi námsins fengum við í hendur verkefnalýsingu lokaverkefnis. Verkefnið átti að vera hópverkefni og nemendur hvattir til að finna sér vinnufélaga. Eftir helgina fór hver heim til sín og velti fyrir sér hvaða verkefni væri gagnlegast og skemmtilegast að takast á við. Þar sem við fjórar höfðum unnið að öðru verkefni saman ákváðum við að vinna að lokaverkefninu sem hópur. Fyrst hittumst við á Varmalandi 6. mars 2012. Upphaflega var ætlunin að verkefnið snérist um skólanámskrárgerð út frá nýútgefinni aðalnámskrá. Með það í huga settumst við niður í fyrsta sinn. Eftir umræður í hópnum fannst okkur það ekki henta vel vegna þess að við komum frá grunnskóla, leikskóla og tónlistarskóla og erfitt að samræma námskrárgerð undir einn hatt fyrir þessa skóla. Það hafði ekki síður áhrif á breytt val okkar að við vorum fjórir skólastjórnendur sem vissum mismikið um starfsemi í hinum skólunum. Við komumst að því að það væri mikill styrkur fyrir okkur að kynnast betur, draga fram styrkleika skólanna og vinna meira saman.
Umræðan þróaðist í hugmynd að verkefni sem við kusum að kalla „Samvinna um þverfaglegt verkefni milli leik-, grunn-, og tónlistarskóla í Borgarfirði“ og fékk vinnuheitið „Brallað í Borgarfirði“, fór sú hugmynd langt. Verkefnið átti að taka mið af samvinnu skólastiganna, eldri borgara, íþróttafélaganna og fleiri félagasamtaka í Borgarfirði. Markmiðið var að efla samstarf og samvinnu milli stofnanna í sveitarfélaginu, þar sem þekkingu væri miðlað ásamt því að hafa ánægju og gagn af því að finna og leita leiða til að efla þverfaglega vinnu. Ýmsar hugmyndir komu fram sem skráðar voru niður. Okkur fannst mikilvægt að velja verkefni sem myndi styrkja samvinnu í starfi innan sveitarfélagsins. Hugmyndirnar kviknuðu ein af annarri og í umræðunum kom betur og betur í ljós að þörf var á að allar skólastofnanir sveitarfélagsins kynntust starfi hverrar annarrar. Í sveitarfélaginu eru 12 skólastofnanir starfræktar; 5 leikskólar, 2 grunnskólar, tónlistarskóli, menntaskóli, 2 háskólar og dansskóli. Ekki geta öll sveitarfélög státað af jafnmörgum skólastigum, þetta er einn af styrkleikum okkar héraðs sem við viljum halda á lofti og vera stoltar af. Þetta leiddi okkur að þeirri hugmynd að halda menntaþing.
Við byrjuðum á að gera verkefnalýsingu og áætlun sem kynnt var á annarri vinnuhelgi á Bifröst 17. mars. Verkefnið fékk nafnið „Sýn og samvinna – Menntaþing í Borgarbyggð“.
Í verkefnalýsingunni kemur fram að markmið verkefnisins sé að halda menntaþing þar sem hver skóli kynnir sitt starf og stefnu ásamt áhugaverðum verkefnum sem geta nýst skólasamfélaginu okkar. Jafnframt að kynna Borgarbyggð sem sterkt skólasamfélag, bæði innan og utan sveitar, með því að hafa þingið opið fyrir alla sem áhuga hafa.
Grundvallarspurningin var hvernig mætti efla samstarf skólastofnana í sveitarfélaginu þar sem gildin um góð samskipti og virðingu væru höfð að leiðarljósi.
Verkáætlunin innihélt eftirfarandi:
· Kynna menntaþingið fyrir fræðslustjóra, sveitarstjóra og fræðslunefnd
· Hafa samband við skólastofnanir sveitarfélagsins og athuga hvort vilji væri fyrir samstarfi og biðja um hugmyndir
að kynningum
· Athuga með styrki
· Tryggja húsnæði
· Gera drög að dagskrá
· Gera drög að kostnaðaráætlun
· Stofna stýrihóp, einn aðili frá hverri skólastofnun
· Halda menntaþing vorið 2013
· Leita heimilda um svipuð verkefni sem unnin hafa verið í öðrum sveitarfélögum.
Á fræðslunefndarfundi 28. mars 2012 kynntum við verkefnið fyrir sveitarstjóra, fræðslustjóra og fræðslunefnd sem hvatti okkur til þess að halda þingið strax í haust. Sveitarstjóri taldi mikilvægt að við fjórar yrðum í stýrihópnum til að verkefnið fengi framgang, með því nýttist best sá drifkraftur sem að baki hugmyndinni býr.
Í byrjun apríl var hafist handa við undirbúning. Til þess að allar skólastofnanirnar væru virkar í ferlinu töldum við best að stofnaður yrði stýrihópur þar sem hver skóli ætti fulltrúa og hlutverk hópsins væri að annast undirbúning og framkvæmd þingsins. Við ákváðum að byrja á að hafa samband við allar skólastofnanir símleiðis, var vel tekið í hugmyndina. Í kjölfarið var sent formlegt kynningarbréf þar sem óskað var eftir því að hver skóli tilnefndi fulltrúa í stýrihóp og kæmi með hugmynd að kynningu síns skóla (sjá fylgiskjal 1).
Við höfum þegar leitað til þriggja opinberra aðila um styrkveitingar sem hafa tekið jákvætt í erindið. Nánari vinna varðandi styrki verður unnin síðar ásamt því að leita til fleiri aðila.
Dagskrá þingsins og tímasetning var mikið rædd, þá hvort betra væri að halda þingið á virkum degi eða um helgi, hvenær dagsins þingið ætti að vera og hversu langt, vinnuframlag starfsfólks skólanna t.d. yfirvinnugreiðslur og skyldumæting. Niðurstaðan varðandi tímasetninguna var sú að betra væri að halda þingið á laugardegi til þess að sem flestir kæmust. Ákveðið var að byrja þingið kl. 11 og hafa það til kl. 15 til þess að fólk gæti jafnframt nýtt daginn til annarra verka. Starfsfólk skólanna sem hefði beina aðkomu að þinginu myndi fá greitt fyrir sitt framlag, ekki væri skyldumæting en starfsfólk skóla hvatt til að mæta.
Grunnhugmyndin að fyrirkomulagi þingsins var að kynningar og fyrirlestrar yrðu í einu stóru rými. Kom strax upp í hugann að best væri að leigja Mennta- og menningarhúsið Hjálmaklett fyrir þingið, þar sem aðstaða er mjög góð. Hver skóli fengi ákveðið rými/bás þar sem hægt væri að vera með kynningu á völdu efni auk þess að hafa atriði eða fyrirlestur í u.þ.b. 8-12 mínútur. Varðandi dagskrá þingsins fengum við þá hugmynd að fá menntamálaráðherra til að setja þingið og sendum við honum erindi þess efnis (sjá fylgiskjal 2). Síðan myndu leikskólarnir kynna sitt starf, þá grunnskólarnir, menntaskólinn og háskólarnir. Á milli dagskrárliða væru atriði frá tónlistarskólanum og/eða dansskólanum. Fyrst tímasettum við atriðin nákvæmlega, en síðan ákváðum við að hvert skólastig fengi ákveðinn tíma þar sem atriðin gætu verið mislöng frá hverjum og einum.
Við gerðum drög að kostnaðaráætlun sem innihalda: leigu á húsnæði, auglýsingar og kynningar, ljósritun og prentun, kostnað vegna funda, launakostnað, laun gestafyrirlesara, upptökur og vinnsla við hljóð og mynd, veitingar og annan kostnað.
Við leituðum upplýsinga til þriggja sveitarfélaga sem höfðu reynslu af því að halda menntaþing, aðeins bárust svör frá tveimur. Í svörunum kom fram að samskonar þing hefðu tekist vel og skilað miklu til samfélagsins.
Þegar við fórum að velta fyrir okkur hvernig við gætum skilað verkefninu sem afurð voru góð ráð dýr. Í verkefnalýsingunni kemur fram að nemendur geti farið óhefðbundnar leiðir í verkefnaskilum t.d. að búa til heimasíðu. Fannst okkur það eitthvað sem hentaði vel til að halda utan um verkefnið og kynna það út á við. Heimasíðan myndi innihalda hagnýtar upplýsingar um menntaþingið, upplýsingar um skólastofnanirnar á einum stað og dagbókarform frá hugmynd til framkvæmdar. Á þann hátt er heimasíðan ekki lokaafurð verkefnisins heldur lifandi heimild fyrir og eftir þingið. Með þeim hætti væri hægt að setja inn myndir, atriði og fyrirlestra frá þinginu. Það gæti m.a. nýst þeim sem ekki kæmust á þingið og öðrum til frekari upplýsinga. Við höfum hugsað okkur að á heimasíðu Borgarbyggðar verði tengill inn á heimasíðu menntaþingsins.
Á fræðslunefndarfundi 24. apríl upplýstum við nefndina um stöðu mála og framvindu verkefnisins. Nefndarmenn lýstu ánægju sinni með hversu vel hefur gengið með þá vinnu sem þegar hefur verið unnin.
Það er mat okkar að verkefnavinnan hafi í raun leitt okkur að þeim lærdómsviðmiðum sem koma fram í verkefnalýsingunni, það er: þjálfa nemendur í að greina tækifæri til samvinnu í raunhæfum verkefnum, þjálfa nemendur í þverfaglegum vinnubrögðum og tengja ólík sjónarhorn, þjálfa færni í framsetningu, sýna frumkvæði og nota skapandi úrlausnarleiðir og vera vettvangur skoðanaskipta og samvinnu stjórnenda innan sveitarfélaga.
Okkur finnst hafa verið einkar vel tekið í hugmyndina og gaman að sjá hvernig hugmynd getur orðið að veruleika ef áhugi og vilji er fyrir hendi. Við vonum að verkefnið muni nýtast vel og gagnast sveitarfélaginu okkar. Jafnframt að aðrir geti nýtt sér heimasíðu menntaþingsins til góðra verka í framtíðinni.
Á þessum tímapunkti skilum við af okkur verkefninu, mikilvægt er þó að gera sér grein fyrir því að það er ekki lokaafurð í sjálfu sér. Námskeiðinu lýkur en ekki verkefninu okkar. Því fylgjum við frá hugmynd til framkvæmdar.
Borgarnesi 25.apríl 2012
Ingibjörg Inga Guðmundsdóttir
Kristín Gísladóttir
Steinunn Baldursdóttir
Theodóra Þorsteinsdóttir